کمپینی برای مقابله با سد سازی در ترکیه
تاریخ انتشار: ۱۵ خرداد ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۳۵۵۴۰۲۸
دانش>محیط زیست جهان - اسدالله افلاکی:
سدسازی در ترکیه مدت‌هاست به یکی از چالش‌های بزرگ زیست‌محیطی در منطقه تبدیل شده تا آنجا که فعالان محیط‌زیست در ایران با راه‌اندازی کمپینی تحت عنوان «میان‌رودان» و تنظیم نامه‌ای برای دبیر کل سازمان ملل، از شهروندان ایرانی خواسته‌اند با امضای این نامه مانع سدسازی در ترکیه شوند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
بنا به اعلام دست‌اندركاران اين كمپين ساخت سد در تركيه ازجمله سد ايلي‌سو باعث جلوگيري از حقابه دجله و فرات به عراق و سوريه مي‌شود كه پيامد آن خشك‌شدن تالاب‌ها و شكل‌گيري كانون‌هاي جديد ريزگردي است كه ايران را نيز تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد؛ همچنان كه ساخت سد آتاتورك در تركيه باعث خشك‌شدن تالاب هورالعظيم (بخش واقع‌شده در عراق) شد و اكنون ريزگردهاي ناشي از آن شهروندان ايراني را تهديد مي‌كند.
اهرم‌هاي بين‌المللي ضعيف استدكتر مسعود باقرزاده كريمي، معاون امور تالاب‌ها در دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط‌زيست در اين‌باره به همشهري گفت: دولت تركيه براساس برنامه‌اي 30 تا 40سال پيش تحت عنوان طرح توسعه در منطقه آناتولي(Gap) تدوين شده ساخت ده‌ها سد را در دستور كار قرار داده كه سد «ايلي‌سو» يكي از آنهاست.
باقرزاده كريمي كه دكتراي هيدرولوژي آب‌هاي داخل خشكي دارد، افزود: سرچشمه رودخانه‌هاي فرات و دجله در خاك تركيه قرار دارد و سدسازي‌هاي تركيه سرشاخه‌هاي اين رودخانه‌ها را مهار مي‌كند در نتيجه آب كمتري به جلگه بين‌النهرين كه در ميانه رود دجله و فرات واقع‌شده، مي‌رسد؛ اين درحالي است كه اين جلگه بياباني و حيات آن وابسته به آب دجله و فرات است.
او خاطرنشان كرد: بيش از 20سال است كه كارشناسان سازمان حفاظت محيط‌زيست با اين موضوع درگير هستند و حتي براي مقابله با ريزگردهاي خاورميانه، 4 كشور ايران، تركيه، عراق و سوريه گروهي تشكيل شد و در پي آن، يك نشست باحضور نمايندگان اين كشورها در آنكارا برگزار شد. اما نكته‌اي كه وجود دارد اين است كه تركيه در هيچ نشست و مذاكره‌اي اجازه نمي‌دهد به موضوع سدسازي‌هاي اين كشور ورود كنيم.
به گفته باقرزاده كريمي، به لحاظ حقوق بين‌المللي هنوز اهرم‌هاي قوي براي رها‌سازي حقابه‌وجود ندارد اما بسياري از كشورها در كنوانسيون‌ها، اخلاق‌مدارانه همكاري مي‌كنند. ما بايد تلاش كنيم تركيه را به اين سمت ببريم. رسانه‌ها و كمپين مي‌توانند موضوع سدسازي درتركيه و عدم‌رها‌سازي حقابه را رسانه‌اي كنند تا تركيه در اين خصوص تن به مذاكره دهد.
معاون امور تالاب‌ها در دفتر زيستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محيط‌زيست تأكيد كرد: در كنار اقدامات رسانه‌اي و فعاليت كمپين، ضروري است دستگاه‌هاي ديپلماسي دولت‌هاي ذينفع (ايران، عراق و سوريه) و سازمان‌هاي بين‌المللي مثل برنامه محيط‌زيست سازمان ملل (يونپ)، برنامه عمران سازمان ملل (يوان‌دي‌پي) و كنوانسيون بين‌المللي رامسر هم با مطالبه‌گري، حقابه تالاب‌ها و حفظ تنوع زيستي را پيگيري كنند.
فرهاد دبيري، معاون محيط‌زيست طبيعي و تنوع زيستي سازمان حفاظت محيط‌زيست، پيش از اين با بيان اينكه تركيه با برنامه‌ها و پروژه‌هاي عظيم سدسازي در بالادست دو رودخانه دجله و فرات، يكي از مهم‌ترين مسائل آينده منطقه خاورميانه در زمينه بحران آب را تشكيل خواهد داد، گفت:
هم‌اكنون تركيه در كشور خودش و در قسمت بالادست روي دجله و فرات سد مي‌‌زند و اين مسئله كه هر كشوري در سرزمين خود اقداماتي انجام دهد، لطمه به سرزمين ديگر وارد كند، براساس معيارهاي بين‌المللي جاي بحث دارد و وزارت خارجه بايد به مسئله سد آتاتورك ورود كند.
دعوت از شهروندان براي امضاي نامههومان خاكپور، فعال حوزه محيط‌زيست و ايده‌پرداز كمپين ميان‌رودان، در گفت‌وگو با ايسنا اعلام كرد: از شهروندان ايراني تقاضا داريم حمايت خود را از اين طرح از طريق ثبت‌نام در سايت حفاظت از تالاب هورالعظيم و امضاي نامه‌اي كه به دبير كل سازمان ملل نوشته شده؛ اعلام كنند. در شرايط حاضر حدود ۲۰ استان كشور درگير پديده گردوغبار است و تقريبا دوسوم شهروندان ايراني با مشكل گردوغبار دست و پنجه نرم مي‌كنند بنابراين امضاي يك ميليون ايراني دور از تصور نيست. شهروندان مي‌توانند براي امضاي اين نامه با ورود به اين سايت، مشخصات خود را وارد و ثبت‌نام كنند.
در بخشي از اين نامه آمده است: «جمهوري تركيه در 2دهه گذشته سدهاي زيادي در حوضه آناتولي جنوبي و سرچشمه‌هاي دجله و فرات ساخته است كه گنجايش تنها يكي از اين سازه‌هاي غول‌آسا يعني سد آتاتورك روي فرات كه در ۱۹۹۲ آبگيري شد، به ۴۸ميليارد مترمكعب مي‌رسد. همچنين ساخت سد ۱۰.۴ ميليارد مترمكعبي ايلي‌سو روي سرشاخه‌هاي دجله از دسامبر ۲۰۱۴ در دست انجام است.
ساخت اين سدها، نظام آب‌شناختي 2رودخانه بزرگ دجله و فرات را به‌شدت متاثر و مختل كرده و مي‌كند و به متروكه‌شدن چندين ميليون هكتار از اراضي كشاورزي در كشورهاي سوريه و عراق انجاميده و بحراني جدي در پاياب آنها يعني هورالعظيم به‌وجود آورده است؛ بحراني كه سبب شده تا تالاب راهبردي هورالعظيم به بزرگ‌ترين كانون بحراني ريزگرد در منطقه بدل شود.
جوامع بومي و مردم سوريه، عراق و ايران، يعني خاستگاه كهن‌ترين تمدن‌هاي جهان چون ايراني، سوري و بين‌النهرين به‌شدت از اثرات ويرانگر اين سدها آسيب ديده و مي‌بينند. ما امضاكنندگان زير از سازمان ملل متحد و يونسكو درخواست رسيدگي به وضعيت نگران‌كننده حقابه جوامع بومي مولد در حوضه آبخيز دجله و فرات را داريم و خواهان احياي دوباره ميان‌رودان از طريق گشودن دريچه‌هاي سدهاي آناتولي جنوبي (به‌ويژه سد آتاتورك) و جلوگيري از ساخت و آبگيري سدهاي در دست ساخت (به‌ويژه سد ايلي‌سو) هستيم.»
منبع: همشهری آنلاین
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۳۵۵۴۰۲۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
انحراف آب هیرمند توسط طالبان به شوره زارهای افغانستان | افغانستانی‌ها آب شیرین را تلخاب می کنند! | واکنش معاون رئیس‌جمهور به این اقدام عجیب طالبان
همشهری آنلاین - مجید جباری: هفته گذشته بود که با استناد به انتشار تصاویر ماهواره ای، روزنامه همشهری به انحراف آب رودخانه مرزی هیرمند به سمت شوره زار گودزره اشاره و آرزو اشرفی زاده،مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست کشور نیز در گفت و گو با همشهری آنلاین ضمن تائید این موضوع، از رها نکردن حقابه هامون از هیرمند و هدر دادن آب با انحراف به شوره زارهای آن کشور انتقاد کرد.
حالا علی سلاجقه، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم انحراف آب سیلاب از حوضه آبریز هیرمند از سوی افغانستان به سمت گودزره را تائید و اعلام کرد:« با نگاهی به اطراف سازه سد کمالخان متوجه مسیرهایی برای انحراف به بیابان گودزره شدیم و امیدواریم انحراف گودزره را باتوافق هیأت حاکمه افعانستان مسدود کنیم؛ چرا که با این کار وضعیت تالاب‌ها و اکوسیستم های پایین دست در ایران بهتر خواهد شد.»
در همین زمینه بخوانید طالبان حاضر است آب را هدر بدهد اما آب به ایران نرسد | ماجرای تلخ انحراف عمدی بخش عمده‌ای از آب‌های مشترک ایران و افغانستان به سمت شوره‌زارها!مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور هفته گذشته به همشهری گفته بود:« متأسفانه با وجود بارش‌های خوبی که در حوضه هیرمند و کل کشور افغانستان اتفاق افتاده است و رودخانه‌های ورودی تالاب هامون، وضعیت مناسب و سیلابی دارند، اما دستکاری‌هایی که در بالادست اتفاق افتاده و انحراف آبی که به وسیله بندهای انحرافی ایجاد شده، باعث شده است که آب از مسیر طبیعی خود منحرف شده و مسیر طبیعی را طی نکند.»
در گفت‌وگوی همشهری آنلاین با اشرفی‌زاده اعلام شد: «مسیر طبیعی آب در این حوضه آبریز به این صورت است که آب باید از رودخانه هیرمند وارد ایران شده و تالاب هامون را سیراب کند. در ادامه از طریق رودخانه شیرین به افغانستان برگردد و وارد گودزره شود. اما متأسفانه دستکاری در مسیر طبیعی و تامین نشدن حقابه پایین‌دست، این مسیرطبیعی را منحرف کرده است.»
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های سازمان حفاظت محیط‌زیست، این اقدام افغانستان را نظر حقوق عرف بین‌الملل محکوم دانست و اعلام کرد:«در این زمینه اعتراض خود را اعلام کرده‌ایم.»
این مدیر سازمان حفاظت محیط زیست همچنین از مکاتبه برای پیگیری سازمان محیط زیست از مراجع ذی‌ربط (وزارت امور خارجه) برای پیگیری انحراف آب هیرمند به شوره‌زار گودزره خبر داد.
گودزره یک شوره‌زار است و از نظر اکولوژیکی هیچ ارزشی ندارد. این پهنه آبی به‌دلیل واقع شدن در انتهای حوضه آبریز، ارزش اکولوژیکی ندارد و معیشت مردم منطقه هم هیچ‌وقت وابسته به آن نبوده است. درمقابل، اما تالاب بین‌المللی هامون به عنوان ذخیره زیست کره که در کنوانسیون رامسر ثبت شده، ارزش اکولوژیکی بسیار بالایی دارد و به لحاظ عرفی و قوانین بین‌الملل، انحراف مسیر طبیعی هیرمند محکوم شده است.
کد خبر 849162 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها ایران و افغانستان تالاب خبر ویژه افغانستان طالبان سازمان حفاظت محیط زیست محیط زیست ایران رود هيرمند
حقوق کدام یک از ایثارگران در سال ۱۴۰۳ افزایش داشت؟